Yabancılara Turkuaz Kart Dönemi Başladı | Antalya Homes ®

14.03.2017 tarihli resmi gazetede yayımlanan karar ile Türkiye, vasıflı işgücüne sahip yabancılar için ABD'deki "Green Card" uygulamasına benzer bir sisteme geçti. Eğitim, sanat, spor, bilim ve teknoloji dallarında ülkeye katkı yapacağına inanılan yabancılara ve istihdam, yatırım ve ihracat potansiyeli yüksek yabancı yatırımcılara "Turkuaz Kart" verilecek.

Turkuaz Kart Nedir?

Turkuaz Kart; Yabancılara Türkiye’de "Süresiz Çalışma Hakkı" veren kartı ifade etmektedir. Turkuaz kart sistemi, kart sahibine kolaylaştırılmış çalışma ve ikamet izni, ailesine ise ikamet izni veren bir sistemdir. Turkuaz Kart’ın öncelikli hedefi; nitelikli kişileri Türkiye’de istihdam etmek, bilim insanı, sanatçı ve sporcuları ülkeye çekmek ve yabancı yatırımcı ve sermaye sahiplerinin Türkiye’de çalışma ve ikamet izni konusunda karşılaşabilecekleri engellerin ve uzun bürokratik süreçlerin ortadan kaldırılmasını sağlamaktır.

Turkuaz Kart'ın Geçmişi ve Çıkış Noktası

Türkiye Cumhuriyeti Kanunlarına göre ülkemiz çifte vatandaşlığa imkan vermesine rağmen dünyadaki birçok ülke çifte vatandaşlığa izin vermemektedir. Bu nedenle ülke vatandaşlığını kaybetmekle yüz yüze gelmiş vatandaşların haklarından mahrum kalmaması adına bir düzenleme yapılması gerektiği düşünülmüştür. İlk olarak "Mavi Kart" adı ile daha sonra yapılan değişiklikler ve kapsamının genişletilmesiyle "Turkuaz Kart" olarak anılmaya başlanan sistem, insanların kendi ülke vatandaşlıklarından vazgeçmek zorunda kalmadan Türkiye’de yaşama ve çalışma hakkını elde etmelerine olanak sağlar.

Turkuaz Kart'a Kimler Başvurabilir?

• Yüksek nitelikli işgücü olarak tanımlanan; eğitim düzeyi, mesleki bilgisi ve deneyimi ülkeye katkı sağlayacak düzeyde olan yabancılar.
• Yüksek nitelikli yatırımcı olarak tanımlanan, yatırım veya ihracat potansiyeli yüksek, ülkeye büyük oranda istihdam sağlayabilecek yabancılar.
• Bilim insanı veya araştırmacı olarak tanımlanan; bilimsel ve teknolojik gelişmelere katkı sağlayan, sanayi ve teknoloji alanlarında çalışmalar ve araştırmalar yapan bilim insanı ve araştırmacı yabancılar.
• Kültürel sanatsal ve sportif faaliyetler açısından uluslararası düzeyde başarılar yakalamış yabancılar.
• Türkiye’nin ve Türk kültürünün uluslarası arenada tanınırlığını ve tanıtımını sağlayıcı faaliyetlerde bulunan yabancılar.

Turkuaz Kart için gerekli koşulları taşıdıkları halde;

• Ülkemize giriş, çıkış yasağı bulunanlar,
• Kamu sağlığını tehdit eden bir hastalığı bulunanlar,
• Kamu düzeni ve güvenliği için tehdit oluşturabileceği düşünülen yabancılar uyruklular Turkuaz karta başvuramaz.

Turkuaz Kart Başvurusu Nasıl Yapılır?

Turkuaz Kart başvurusu, yurt içinde doğrudan sistem üzerinden, yurt dışında yabancının vatandaşı olduğu veya yasal olarak bulunduğu ülkedeki Türk dış temsilciliği aracılığıyla yapılır. Yurt dışından yapılan başvuruya ilişkin bilgi ve belgeler Türk dış temsilciliğince elektronik ortamda Bakanlığa iletilir. Türkiye’de yasal olarak bulunan yabancı, yurt içinden yabancı kimlik numarası ile sistem üzerinden doğrudan kendisi başvuru yapabilir. Turkuaz Kart başvurusu, yurtiçi ve yurtdışından yabancı adına yetkili aracı kurum tarafından da yapılabilir. Turkuaz Kart başvurusu sırasında yabancı ve yakınına ilişkin Genel Müdürlükçe belirlenen bilgi ve belgelerin sisteme girilmesiyle başvuru tamamlanır.

Turkuaz Kart Başvurusu İçin Gerekli Evraklar

• Başvuru dilekçesi,
• Yabancıya ait pasaport veya pasaport yerine geçen belgenin sureti,
• Varsa ilgili kamu kurum ve kuruluşundan alınan uygunluk belgesi,
• Nitelikli işgücü olarak değerlendirilen yabancı için diploma, iş sözleşmesi, özgeçmiş, atama veya görevlendirme yazısı, mesleki tecrübe, anadil dışında bilinen yabancı dilleri gösteren uluslararası düzeyde kabul edilen belgeler,
• Nitelikli yatırımcı olarak değerlendirilen yabancı için yatırım büyüklüğü, istihdam düzeyi, ihracat tutarı, mali yeterlilik, faaliyet gösterilen bölge, sektör ve işi gösterir belgeler,
• Bilim insanı veya araştırmacı için, diploma, akademik kariyer ve unvanı gösterir belge, sahip olunan akademik çalışmalar veya lisans, ticari marka veya patent belgeleri,
• Kültürel, sanatsal veya sportif faaliyetler açısından ulusal veya uluslararası düzeyde başarılı olmuş yabancı için başarılı olduğunu gösterir belgeleri
• Türkiye’nin veya Türk kültürünün tanıtımına katkı sağlayan yabancılar için; Turkuaz gönüllüsü olarak uluslararası düzeyde yürütülen faaliyetlere ilişkin belgeler, sanat eserleri ve tanıtım faaliyetlerine ilişkin belgeler ve Genel Müdürlük resmi internet sayfasında yayımlanan belgeler.

Genel Müdürlük yeni belgeler eklemeye veya bu belgeleri değiştirmeye yetkilidir. Bu kapsamda yapılan düzenlemeler Genel Müdürlük resmi internet sayfasında yayımlanır.

Turkuaz Kart Puanlama Sistemi

Turkuaz Kart başvuruları Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen kıstaslar doğrultusunda oluşturulan puanlama sistemi ile değerlendirilmektedir. Puanlama sisteminden yeterli puanı alan adaylar Turkuaz Kart sahibi olmaya hak kazanmaktadır. Puanlama; yabancının mesleki yeterlilikleri, eğitimleri, ülkeye katkılarına ve nitelikleri göz önünde bulundurularak, belirli kıstaslar çerçevesinde yapılmaktadır.

Puanlama sisteminin hazırlanmasında;

• Nitelikli işgücü olarak değerlendirilen yabancı için; öğrenim durumu, mesleki deneyimi, yabancı dil bilgisi,
• Nitelikli yatırımcı olarak değerlendirilen yabancı için; belgelendirilen ya da taahhüt edilen yatırım, ihracat veya istihdam düzeyi,
• Bilim insanı veya araştırmacı için; akademik unvan, ulusal ve / veya uluslararası alanda mesleki deneyim, inovasyon faaliyetleri ve başarıları,
• Yabancı sporcular için lisans ile birlikte ulusal ve / veya uluslararası ferdi ya da takım müsabakalarında aldığı derece ve ödüller,
• Fikir ve sanat eseri sahibi yabancılar için eserlerinin bilinirliği, ulusal ve / veya uluslararası ödülleri,
• Türk kültürünün tanınırlığına katkı sağlayan yabancılar için ise; yapılan çalışmaların süresi ve sürdürülebilirliği gibi kavramlar göz önünde bulundurulmaktadır.

Turkuaz Kart’ın Süresi

Turkuaz Kart’ın ilk 3 yılı geçiş süresi olarak değerlendirilir. Bakanlık, geçiş süresi içinde yürütülen faaliyetlerle ilgili değerlendirmede bulunur. Geçiş süresi bitmeden 180 gün önce süresiz kart için başvuru yapılır. Bu süreçte başvurular Bakanlıkça belirlenen kriterlere göre değerlendirilir ve uygun görüldüğü taktirde kişiye süresiz Turkuaz Kart verilir. Süresiz kart sahibine süresiz çalışma hakkı ve ikamet izni, ailesine ise yalnızca süresiz ikamet izni sağlar. Çalışma izni süresi dolduktan sonra yapılan başvurular reddedilir.

Turkuaz Kart'ın Avantajları Nelerdir?

Süresiz çalışma izni olan yabancı, uzun dönem ikamet izninin sağladığı tüm haklardan yararlanır. Ayrıca özel kanunlardaki düzenlemeler hariç, sosyal güvenliğe ilişkin kazanılmış hakları saklı kalmak ve bu hakların kullanımında ilgili mevzuat hükümlerine tabi olmak şartıyla, Türk vatandaşlarına tanınan haklardan yararlanır.

Turkuaz Kart sahibi yakınlarına, "Turkuaz Kart Sahibi Yakını Kartı" verilir. Turkuaz kart sahibinin ailesi ve yakınları yalnızca ikamet iznine sahip olur. Yakınlarının hakları ise; Turkuaz kart sahibinin hakları ile doğru orantılıdır. 3 yıllık sürenin bitiminde Turkuaz kart, süresiz çalışma iznine döner ise, yakınları da süresiz ikamet iznine sahip olurlar. Bu konuda Turkuaz Kart sahiplerinin aile birliğinin korunması amaçlanmaktadır.

Turkuaz Kart sahibi olan yabancılar;

• Türkiye’de askerlik yapma yükümlülüğünden muaftırlar.
• Seçme ve seçilme, kamu görevlerine girme haklarından yararlanamazlar.
• Sosyal güvenliğe ilişkin kazanılmış hakları saklı olup, bu hakların kullanımında ilgili mevzuattaki hükümlere tabidirler.
• Bu kişilerin, Türkiye’deki yatırım, ticari faaliyet, çalışma, ikamet, miras, seyahat konularında Türk vatandaşlarına uygulanmakta olan mevzuata tabi olacaklardır.

Turkuaz Kart'ın Reddedilmesi ve İptali

• Bakanlıkça belirlenen değerlendirme kıstaslarını karşılamayan,
• Uluslararası işgücü politikasına uygun olmayan,
• Sahte veya yanıltıcı bilgi ve belgelerle başvuru yapılan,
• Yabancı istihdam edilmesine ilişkin gerekçesi yeterli görülmeyen,
• Diğer kanunlarda Türk vatandaşlarına hasredilen iş ve meslekler için yapılan,
• Kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından Türkiye’de çalışmasında sakınca görülen yabancılara ilişkin olan,
• Dışişleri Bakanlığının uygun görüşü olması durumu hariç, Türkiye Cumhuriyeti’nin tanımadığı veya diplomatik ilişkisinin bulunmadığı ülke vatandaşları için yapılan,
• Kanuni süresi içinde yapılmayan veya eksiklikleri tamamlanmayan, Turkuaz Kart başvuruları reddedilir.

Turkuaz kart, sahibinin talebiyle iptal edilebilir. Turkuaz Kart'ın iptali, Yakın Kart'ının da iptali anlamına gelmektedir. Kart sahibinin talebi dışında ise;

• Turkuaz Kart'ın geçerlilik tarihinden itibaren 6 ay içinde ülkeye gelmemesi,
• Geçerli bir sebep olmaksızın 2 yıldan uzun süre aralıksız yurtdışında kalması,
• Yabancının en az bir yıl kesintisiz bir şekilde çalışmamış oluşunun tespiti,
• İzleme raporuna göre yabancının Turkuaz Kart sahibi niteliğini kaybettiğinin anlaşılması tespiti hallerinde kart programı iptal edilir.

Bu hak ve yükümlülüklerin kullanılmasında özel kanunlarda Türk vatandaşı olma koşulu aranmışsa, Turkuaz Karta sahip olan kişiler bu haklardan yararlanmayı talep edemezler.

Kanun metnini sadeleştirmek gerekirse, bu düzenleme ile amaç;

1. Yabancı beyin göçünü ülkemize çekmek,
2. İktisadi olarak fayda sağlayacak yabancı yatırımcılara kolaylık sağlamaktır.

Kaynakça;

* T.C.Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü

Berk Çetin

YAZARBerk ÇetinDijital Pazarlama Sorumlusu

SON HABERLER

UCI Nirvana Gran Fondo Antalya World Series

UCI Nirvana Gran Fondo Antalya World Series

Türkiye’de Yılbaşı Kutlamaları

Türkiye’de Yılbaşı Kutlamaları

Antalya'da Emeklilik: Huzurlu Bir Yaşam Sizi Bekliyor

Antalya'da Emeklilik: Huzurlu Bir Yaşam Sizi Bekliyor