En Önemli Türk Gelenekleri: Türk Halk Oyunları

Son yıllarda, Türk halk müziği, Türk halk oyunları ve el sanatları da dahil olmak üzere Türk kültürü ve gelenekleri dünyanın her yerinden ilgi görmeye başladı. Türkiye’nin tatil merkezi olarak popülaritesi ve emekliler için sağladığı ideal yaşam koşulları bu duruma en çok katkı sağlayan nedenlerden.

Bu burumda, basının ve Türk dizilerine ve filmlerine olan ilginin de etkisi olduğu tartışılamaz bir gerçek. Bu ilginin doğal bir sonucu olarak her geçen gün daha fazla insan Türkiye’ye yerleşmeyi veya Türkiye’yi en azından bir kez bile olsa ziyaret etmeyi düşlemekte.

Türk gelenekleri, Türkiye’ye yerleşmeyi planlayan veya tatillerini burada geçirmek isteyen kişilerin en çok merak ettiği konulardan. Yabancıların en çok ilgi gösterdiği geleneklerse Türk halk oyunları olmakta.

Türkiye’nin Geleneksel Oyunları Neler?

Türkiye’de geleneksel halk oyunları bölgeden bölgeye değişiklik göstermektedir. Pek çok farklı kültürle etkileşime girmiş eski bir göçebe topluluk olmanın bir sonucu olarak Türk kültürü ve gelenekleri oldukça zengin bir içeriğe sahip. Geleneksel halk oyunları için de bu durum farklı değildir. Türkiye’nin dört bir yanında sergilenen onlarca farklı halk oyunu olsa da, Türkiye’nin en popüler halk oyunlarının şunlar olduğunu söyleyebiliriz;

• Halay: Daha çok Doğu, Güneydoğu ve Orta Anadolu’da oynanan bu oyun Türkiye’nin neredeyse her bölgesinde bilinmektedir. Halay, genellikle davul ve kaval ile çalınan hareketli bir ritim eşliğinde oynanmaktadır. Halay, katılımcıların serçe parmaklarını (veya ellerini) birbirine kenetleyerek birlikte gerçekleştirdiği bir grup oyunudur.

• Hora: Trakya bölgesine ait olan bu oyun en az 5 kişiyle oynanmaktadır. Dansçılar rengarenk geleneksel kıyafetlerle bu oyunu sergilerler.

• Horon: Karadeniz bölgesine ait olan bu oyun, ritmi, temposu ve ölçüsü bakımından diğer geleneksel Türk halk oyunlarından oldukça farklıdır. Horon için gerekli hızlı tempoyu diğer enstrümanlarla yakalamak oldukça zor olduğundan horon gösterilerinde ana enstrüman olarak kemençe tercih edilmektedir. Dansçılar gümüş işlemeli siyah kıyafetler giyip kol kola girerek gösterilerini gerçekleştirirler.

• Zeybek: Zeybek oyununun çıkış yeri Ege ve Batı Anadolu olsa da Türkiye’nin her yerinde bilinmektedir. Zeybek gösterilerinde, efe adı verilen rengarenk kıyafetler giyen dansçılar, Türk halk müziği eşliğinde cesaret ve kahramanlık hikayelerini sembolize eden danslarını sergilerler. Zeybek oyununun temposu yavaş veya hızlı olabilmektedir.

• Kaşık Oyunu: Kaşık oyunu, Orta Anadolu’nun ve Akdeniz’in bazı bölümlerinde oynanan bir geleneksel Türk halk oyunudur. Adından da tahmin edileceği üzere bu oyunda dansçılar, küçük tahta kaşıklar kullanarak ritim tutmaktadır. Bu gösterilere eşlik eden diğer enstrümanlarsa genellikle bağlama ve klarnet olmaktadır.

• Atabarı: Atabarı, esasında Artvin yöresine ait olan ve önceleri Artvin Barı olarak bilinen bir halk oyunu türüdür. Oyunun adı 1936 yılında Atatürk’ün de izleyici olarak katıldığı bir gösteri sonrası değişmiştir. Görgü tanıklarının söylemlerine göre gösteriyi izleyen Atatürk, bu dansı çok sevmiş ve ardından kendisi de dansçıların arasına katılarak eşlik etmiştir. O günün anısına adı değiştirilen bu dans, günümüzde milli bayramlar için okullarda düzenlenen törenlerde sıklıkla sergilenmekte.

• Sema: Kökeni Sufizme dayanan sema, genel olarak kabul ettiğimiz şekliyle halk danslarından ayrışmaktadır. Semazenler tarafından gerçekleştirilen bu gösteriler tasavvufi ögeler barındırmaktadır. Semazenlerin dönüşü, esasında insanın ruhsal yolculuğunu ve nefsinden arınışını sembolize etmektedir. 2008 yılında sema, UNESCO tarafından İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası listesine alınmıştır.

Türk Halk Oyunlarının Ortaya Çıkışı Ne Zaman ve Türk Halk Oyunları Neden Önemli?

Araştırmalar devam etse de, göçebe yaşam biçimi ve farklı kültürlerle sürekli etkileşim içinde olmanın doğal bir sonucu olarak Türk halk oyunlarının tam olarak ne zaman ortaya çıktığını kesin olarak söylemek mümkün değil. Bir kısmının Bizans döneminde, bir kısmının 13. yüzyılda, bir kısmının da 16 . yüzyılda ortaya çıktığı bilinse de hepsinin çok eski zamanlara dayandığı bir gerçek.

Ancak Türk halk oyunlarının önemi, ortaya çıkış şekline veya tarihine dayanmamaktadır. Türk halk oyunlarının esas önemi, halkın bu gelenekleri sürdürme konusundaki kararlılığından kaynaklanmaktadır. Günümüzde bu halk oyunlarının pek çoğu hala oynanmaya devam etmektedir ve günlük hayatta da büyük önem arz etmektedir.

Örneğin, horon, halay, hora, çayda çıra ve kaşık oyunu gibi bazı halk oyunları düğünlerin vazgeçilmezlerindedir. Düğünlerde gelin, damat, aileleri, arkadaşları ve tüm davetlilerin katılabildiği bu tür oyunlar kutlamaların olmazsa olmazlarındandır. Bu oyunlar günümüzde hala neredeyse her düğünde oynanmaktadır.

Öte yandan, zeybek, kılıç kalkan, atabarı ve teke zortlatması gibi oyunlar milli bayramlarda sergilenmektedir. Bu tür oyunlar genellikle milli mücadele dönemindeki önemli olayları kutlamak ve atalara olan saygıyı ve minnettarlığı ifade etmek için sergilenmektedir.

Sonuç olarak geleneksel Türk halk oyunları günümüzde de Türk kültürü içindeki önemini korumaktadır. Bu nedenle mülk satın alarak Türkiye’ye yerleşmeyi planlayan yabancıların da bu konularda bilgi sahibi olmalarında yarar olduğunu düşünüyoruz.

Leyla Zengin

YAZARLeyla ZenginPazarlama Hizmetleri Müdürü

SON HABERLER

UCI Nirvana Gran Fondo Antalya World Series

UCI Nirvana Gran Fondo Antalya World Series

Türkiye’de Yılbaşı Kutlamaları

Türkiye’de Yılbaşı Kutlamaları

Antalya'da Emeklilik: Huzurlu Bir Yaşam Sizi Bekliyor

Antalya'da Emeklilik: Huzurlu Bir Yaşam Sizi Bekliyor